Μαγνητική μαστογραφία: Σε ποιες περιπτώσεις ενδείκνυται

Του Νίκου Κατσιάκη

Το μεγάλο πλεονέκτημα της μαγνητικής μαστογραφίας είναι η μεγάλη ευαισθησία της, δηλαδή η μεγάλη ικανότητα να αναγνωρίζει τον καρκίνο. Από την άλλη πλευρά, όμως, μειονέκτημά της είναι η χαμηλή της ειδικότητα. Τα πολλά ψευδώς θετικά αποτελέσματα (False alarms) της μεθόδου, δηλαδή η κινητοποίηση γιατρού και ασθενούς για μία βλάβη που μοιάζει με καρκίνο και τελικά αποδεικνύεται στη βιοψία ότι δεν είναι.

Εκτός από τη διερεύνηση ύποπτων αλλοιώσεων η μαγνητική μαστών μπορεί και πρέπει να χρησιμοποιηθεί και ως μέθοδος screening σε μερικές κατηγορίες γυναικών υψηλού κινδύνου (παράλληλα με τη μαστογραφία):

• Σε γυναίκες με κίνδυνο μεγαλύτερο του 20-25% να εμφανίσουν καρκίνο στο μαστό στη διάρκεια της ζωής τους (ο ενδιάμεσος κίνδυνος είναι 12%) – ο κίνδυνος αυτός υπολογίζεται με διάφορα τεστ και αξιολογώντας τους παράγοντες κινδύνου για κάθε γυναίκα
• Γυναίκες φορείς γονιδίων BRCA1-2, γυναίκες με γενετικά σύνδρομα με αυξημένη επίπτωση του καρκίνου του μαστού (πχ σύνδρομο Li Fraumeni κα) ή συγγενείς πρώτου βαθμού αυτών των ασθενών που δεν έχουν υποβληθεί σε γονιδιακό έλεγχο
• Ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε ακτινοβολία στην περιοχή του θώρακα σε νεαρή – εφηβική ηλικία (πχ για νόσο του Hodgkin)
• Παρακολούθηση ασθενών με ιστορικό βιοψίας στο μαστό που ανέδειξε άτυπη επιθηλιακή υπερπλασία, μη διηθητικό πορογενή ή λοβιακό καρκίνο (DCIS και LCIS αντίστοιχα) – όχι απόλυτη ένδειξη
• Παρακολούθηση ασθενών με ιστορικό καρκίνου μαστού (όχι απόλυτη ένδειξη).

Γενικά, εκτός από τις παραπάνω περιπτώσεις που αφορούν τον έλεγχο ασυμπτωματικών γυναικών, η μαγνητική μαστών μπορεί να χρησιμοποιηθεί και στις εξής περιπτώσεις διερεύνησης γυναικών:

• Σε ασθενείς με γνωστό καρκίνο στο μαστό τους και πριν το χειρουργείο για να αποκλειστεί και άλλος όγκος στον ίδιο ή τον άλλο μαστό, ειδικά σε περιπτώσεις γυναικών με πυκνό μαστό ή σε ορισμένους τύπους καρκίνου που συχνά είναι πολυεστιακοί (πχ λοβιακός καρκίνος)
• Σε γυναίκες που έχουν μια κακοήθη μάζα στη μασχάλη τους (λεμφαδενική μετάσταση) και καμία ένδειξη μάζας στο μαστό τους στη μαστογραφία
• Σε περιπτώσεις ασθενών με καρκίνο μαστού που έχει επιλεγεί η χορήγηση της χημειοθεραπείας να γίνει πριν το χειρουργείο (νεο-επικουρική χημειοθεραπεία, neo – adjuvant) και για να παρακολουθηθεί η ανταπόκριση του όγκου στη χημειοθεραπεία.
• Σε γυναίκες με ακαθόριστα ή μη συμβατά ευρήματα στην μαστογραφία και τον υπέρηχο, προς διευκόλυνση της διερεύνησης αυτών των γυναικών, αν και ένα πιθανά αρνητικό αποτέλεσμα στη μαγνητική μαστών δεν θα πρέπει να εμποδίζει τη διενέργεια βιοψίας της πιθανής βλάβης.
• Σε γυναίκες με ενθέματα σιλικόνης για έλεγχο τόσο του μαστού όσο και της κατάστασης των ενθεμάτων.

Είναι σημαντικό να τονιστούν επιπλέον δύο πράγματα για τη μαγνητική μαστών. Πρώτον, θα πρέπει να γίνεται σε εξειδικευμένα κέντρα με κατάλληλα μηχανήματα, κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό και κατάλληλα εκπαιδευμένο ακτινολόγο, έμπειρο στη διαγνωστική παθήσεων μαστού.

Δεύτερον, επειδή ο μαστός στις γυναίκες που έχουν περίοδο (προεμμηνοπαυσιακές) ανταποκρίνεται στις ορμόνες των ωοθηκών (οιστρογόνα και προγεστερόνη), είναι απαραίτητο η εξέτασή του να πραγματοποιείται συγκεκριμένες μέρες του κύκλου για να αποφευχθούν τα λανθασμένα αποτελέσματα και συγκεκριμένα τη δεύτερη εβδομάδα του κύκλου της γυναίκας.

Ο κ. Νίκος Κατσιάκης είναι Γενικός Χειρουργός – Χειρουργός μαστού, στο ΟΛΥΜΠΙΟΝ Θεραπευτήριο Πάτρας
katsiakis–mastos.gr
Facebook: Νικόλαος Κατσιάκης, Χειρουργός Μαστού