Αφιέρωμα στην Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας


Η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας έχει τις ρίζες της στις διαμαρτυρίες των γυναικών στις αρχές του εικοστού αιώνα στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, που ζητούσαν ίσα δικαιώματα, καλύτερες συνθήκες εργασίας καθώς και δικαίωμα ψήφου. Θεσμοθετήθηκε το 1977 από τον ΟΗΕ, ο οποίος κάλεσε όλες τις χώρες του κόσμου να γιορτάσουν την ημέρα για τα δικαιώματα των γυναικών. 



Είναι μια μέρα κινητοποιήσεων σε όλο τον κόσμο για την υποστήριξη της ισότητας, και την αξιολόγηση της θέσης των γυναικών στην κοινωνία. Παραδοσιακά, ενώσεις για τα δικαιώματα των γυναικών και ακτιβιστές διαδηλώνουν σε όλο τον κόσμο για να κάνουν γνωστά τα αιτήματά τους για βελτίωση της θέσης των γυναικών, καθώς και να εορτάσουν τις νίκες και τα επιτεύγματα του κινήματος.

Η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας ξεκίνησε ως ένας εορτασμός στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, της Ρωσίας, καθώς και του πρώην σοβιετικού μπλοκ. Σήμερα, σε πολλές περιοχές, η ημέρα έχει χάσει το πολιτικό της νόημα, και έχει γίνει απλώς μια ευκαιρία για τους άνδρες να εκφράσουν την αγάπη τους για τις γυναίκες όπως συμβαίνει και με τη γιορτή της μητέρας και την ημέρα του αγίου Βαλεντίνου.

Σε άλλες περιοχές, ωστόσο, παραμένει ισχυρή η αρχική πολιτική σημασία της ημέρας για την υποστήριξη της ενδυνάμωσης και της ισότητα των γυναικών. Ο εορτασμός, ύστερα από πολύχρονη καθυστέρηση καθιερώθηκε το 1910 με πρόταση της Γερμανίδας σοσιαλίστριας Clara Zetkin κατά τη διάρκεια της Δεύτερης Διεθνούς ενώ εορτάσθηκε για πρώτη φορά το 1911.



Η ιστορία της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας

Στις 8 Μαρτίου 1857: Οι γυναίκες πού δούλευαν στα εργοστάσια υφαντουργίας και ιματισμού (οι ονομαζόμενες "εργάτριες ρούχων") στην Νέα Υόρκη των ΗΠΑ ξεσηκώθηκαν σε διαμαρτυρία. Αγωνίζονταν ενάντια στις απάνθρωπες συνθήκες εργασίας και στο χαμηλό μισθό. Η αστυνομία επιτέθηκε στις διαδηλώτριες και τις διασκόρπισε. Δύο χρόνια αργότερα, πάλι το Μάρτιο, αυτές οι γυναίκες οργάνωσαν την πρώτη εργατική ένωση προσπαθώντας να προστατεύσουν τους εαυτούς τους και να κερδίσουν μερικά βασικά δικαιώματα στο χώρο εργασίας τους.

Στις 8 Μαρτίου 1908: 15.000 γυναίκες παρέλασαν μέσα από την Νέα Υόρκη απαιτώντας λιγότερες εργατοώρες, καλύτερο μισθό, δικαίωμα ψήφου και να σταματήσουν να απασχολούνται παιδιά σαν εργάτες. Υιοθέτησαν το σύνθημα "Ψωμί και τριαντάφυλλα" (Bread and Roses), με το ψωμί να συμβολίζει την οικονομική ασφάλεια και τα τριαντάφυλλα μια καλύτερη ποιότητα ζωής.


Τα μεγαλύτερα προβλήματα υγείας των γυναικών παγκοσμίως

Η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την Διακήρυξη και το Πρόγραμμα Δράσης που υπεγράφη στο Πεκίνο το 1995. Ωστόσο μέχρι σήμερα, γυναίκες απ' όλο τον κόσμο εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν πολλά προβλήματα υγείας και ο ΠΟΥ είναι αποφασισμένος για νέες δράσεις αντιμετώπισής τους.

Τα δέκα πιο μεγάλα θέματα που αφορούν την υγεία των γυναικών σε παγκόσμιο επίπεδο, σύμφωνα με την δρ Bustreo:

Καρκίνος: Δύο από τις πιο συνηθισμένες μορφές καρκίνου που πλήττουν τις γυναίκες είναι ο καρκίνος του μαστού και ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας. Η έγκαιρη ανίχνευση αυτών των καρκίνων είναι κλειδί για τις πιθανότητες επιβίωσης των γυναικών. Τα τελευταία στοιχεία σε παγκόσμιο επίπεδο δείχνουν ότι περίπου μισό εκατομμύριο γυναίκες πεθαίνουν από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και άλλο μισό εκατομμύριο από καρκίνο του μαστού κάθε χρόνο. Η συντριπτική πλειοψηφία αυτών των θανάτων συμβαίνει σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, όπου η εξέταση, η πρόληψη και η θεραπεία είναι σχεδόν ανύπαρκτα και όπου ο εμβολιασμός κατά του ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων είναι ανάγκη να αρχίσει να εφαρμόζεται άμεσα.

Αναπαραγωγική υγεία: Τα προβλήματα σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας ευθύνονται για το ένα τρίτο των συνολικών προβλημάτων υγείας για τις γυναίκες μεταξύ των ηλικιών 15 και 44 ετών. Το μη ασφαλές σεξ είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου, ιδίως μεταξύ των γυναικών και των κοριτσιών στις αναπτυσσόμενες χώρες. Γι 'αυτό είναι τόσο σημαντικό να φτάσει η κατάλληλη ιατρική βοήθεια σε 222 εκατ. γυναίκες που δεν έχουν πρόσβαση στις υπηρεσίες αντισύλληψης, τις οποίες χρειάζονται.

Μητρική υγεία: Πολλές γυναίκες πλέον επωφελούνται από τις μαζικές βελτιώσεις στη φροντίδα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του τοκετού, όπως αυτές αναπτύχθηκαν κατά τον τελευταίο αιώνα. Όμως οι παροχές αυτές δεν επεκτείνονται παντού και το 2013, σχεδόν 300.000 γυναίκες πέθαναν από επιπλοκές κατά την εγκυμοσύνη και τον τοκετό. Οι περισσότεροι από αυτούς τους θανάτους θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί, αν οι γυναίκες είχαν πρόσβαση σε υπηρεσίες οικογενειακού προγραμματισμού και σε βασική νοσοκομειακή περίθαλψη.

AIDS/HIV: Τρεις δεκαετίες μετά την ανακάλυψη και εξάπλωση του ιού του AIDS (HIV), οι νεαρές γυναίκες είναι εκείνες που φέρουν το κύριο βάρος των νέων μολύνσεων από τον ιό. Πάρα πολλές νεαρές γυναίκες εξακολουθούν να αγωνίζονται για να προστατεύσουν τον εαυτό τους κατά της σεξουαλικής μετάδοσης του HIV και να πάρουν τη θεραπεία που χρειάζονται. Αυτό τις αφήνει ιδιαίτερα ευάλωτες στη φυματίωση, μια από τις κύριες αιτίες θανάτου των γυναικών 20-59 ετών στις χώρες με χαμηλό εισόδημα.

Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα (ΣΜΝ): Αναφέρθηκε προηγουμένως η σημασία της προστασίας κατά του ιού HIV και εκείνου των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) που είναι το πιο κοινό ΣΜΝ στον κόσμο. Αλλά είναι επίσης ζωτικής σημασίας να υπάρξει βελτίωση στην πρόληψη και θεραπεία ασθενειών, όπως η βλεννόρροια, τα χλαμύδια και η σύφιλη. Η σύφιλη, όταν δεν αντιμετωπίζεται ιατρικά, είναι υπεύθυνη για περισσότερους από 200.000 θνησιγένειες και πρώιμους εμβρυϊκούς θανάτους κάθε χρόνο, καθώς και για τον θάνατο πάνω από 90.000 νεογνών παγκοσμίως.

Βία κατά των γυναικών: Πολλές γυναίκες υπόκεινται μια σειρά από διαφορετικές μορφές βίας, αλλά η σωματική και η σεξουαλική βία είναι οι σημαντικές από αυτές. Σήμερα, μία στις τρεις γυναίκες κάτω των 50 ετών έχει υποστεί σωματική ή/και σεξουαλική βία από κάποιον άνδρα στην ζωή της, ή έχει υποστεί μη-σεξουαλική βία, η οποία επηρεάζει τη σωματική και ψυχική της υγεία, τόσο βραχυπρόθεσμα, όσο και μακροπρόθεσμα. Είναι σημαντικό για τους γιατρούς σε παγκόσμιο επίπεδο να είναι σε επιφυλακή για σημάδια βίας στις γυναίκες, που εξετάζουν, ώστε να μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη του φαινομένου, καθώς και στην παροχή υποστήριξης σε εκείνες που έχουν ιδιαίτερο πρόβλημα.

Ψυχική υγεία: Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι γυναίκες είναι πιο επιρρεπείς από τους άνδρες στις επιπτώσεις από το άγχος, την κατάθλιψη και από σωματικά συμπτώματα ψυχικών ασθενειών, τα οποία δεν μπορούν να εξηγηθούν ιατρικώς. Η κατάθλιψη είναι το πιο κοινό πρόβλημα ψυχικής υγείας για τις γυναίκες και η αυτοκτονία είναι η κύρια αιτία θανάτου για τις γυναίκες κάτω των 60 ετών, οι οποίες έχουν προβλήματα ψυχικής υγείας.

Μη μεταδοτικές ασθένειες: Το 2012, περίπου 4,7 εκατομμύρια γυναίκες πέθαναν από μη μεταδοτικές ασθένειες πριν καν φτάσουν στα 70 χρόνια ζωής, κυρίως σε χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος χώρες. Πέθαναν ως αποτέλεσμα τροχαίων δυστυχημάτων, καπνίσματος, κατάχρησης αλκοόλ, φαρμάκων και ουσιών, καθώς και από παχυσαρκία. Είναι χαρακτηριστικό ότι πάνω από το 50% των γυναικών είναι υπέρβαρες στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ.

Απερισκεψίες νεαρής ηλικίας: Τα έφηβα κορίτσια αντιμετωπίζουν μια σειρά από σεξουαλικές και αναπαραγωγικές προκλήσεις για την υγεία τους, όπως τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα, ο ιός HIV και η εγκυμοσύνη σε νεαρή ηλικία. Περίπου 13 εκατομμύρια κορίτσια στην εφηβεία (κάτω των 20 ετών) γεννούν κάθε χρόνο. Οι επιπλοκές από αυτές τις κυήσεις και τον τοκετό είναι μια κύρια αιτία θανάτου για τις νέους μητέρες. Πολλές, επίσης, υποφέρουν από τις συνέπειες των μη-επαγγελματικών αμβλώσεων.

Προβλήματα γήρατος: Επειδή πολλές γυναίκες μένουν στο σπίτι και φροντίζουν την οικογένεια, όταν μεγαλώνουν μπορεί να έχουν λιγότερη σύνταξη και άλλες παροχές, καθώς και μικρότερη πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη και τις κοινωνικές υπηρεσίες σε σύγκριση με τους άνδρες συναδέλφους τους. Αν προσθέσετε σε αυτό τον αυξημένο κίνδυνο φτώχειας, άλλες φυσιολογικές επιπτώσεις του γήρατος, όπως η άνοια, τότε καταλαβαίνουμε ότι οι ηλικιωμένες γυναίκες έχουν υψηλότερο κίνδυνο κακοποίησης και γενικά χειρότερη υγεία από του άνδρες.



 Γενικές αλήθειες

Ο κόσμος έχει κάνει μεγάλη πρόοδο τα τελευταία χρόνια. Η χρήση κάποιων υπηρεσιών, ιδίως εκείνων για τη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία, έχει αυξηθεί σε ορισμένες χώρες. Δύο σημαντικοί παράγοντες, όπως τα ποσοστά εγγραφής στο σχολείο και η μεγαλύτερη πολιτική συμμετοχή των γυναικών στους θεσμούς αποφάσεων, έχουν αυξηθεί σε πολλά μέρη του κόσμου.
Αλλά έχουμε ακόμα δρόμο. Εν έτη 2016, σε πολλές χώρες εξακολουθεί να συνιστά πρόβλημα η “χειραφέτηση των γυναικών”. Πάρα πολλές γυναίκες εξακολουθούν να αγνοούν την ευκαιρία να μορφωθούν και να έχουν τις υπηρεσίες υγείας που χρειάζονται.


Η UNESCO τιμά τις γυναίκες πρόσφυγες

Αναρίθμητες είναι οι περιπτώσεις, που οι γυναίκες αυτές, στο παρελθόν, αλλά και τώρα, ως μητέρες, αδελφές και σύζυγοι έδωσαν το ζωντανό παρόν στον αγώνα της καθημερινής επιβίωσης, αλλά και σήμερα, στον ακόμη δυσκολότερο και πιο αβέβαιο αγώνα για ένα καλύτερο αύριο για τις ίδιες και τις οικογένειές τους», αναφέρει σε ανακοίνωσή της η Ελληνική Εθνική Επιτροπή για την UNESCO και προσθέτει:

«Οι γυναίκες πρόσφυγες, αντιμέτωπες με τον πόνο, σωματικό και ψυχικό, την οδύνη, την απώλεια, τα προβλήματα υγείας και τις αυξανόμενες πιέσεις για επιβίωση, σε συνθήκες εξαιρετικά δύσκολες, αποτελούν σύμβολα του αδιάκοπου αγώνα, του αλτρουισμού, της αυταπάρνησης και της δίψας για ζωή».

Όπως επισημαίνεται στην ανακοίνωση, η UNESCO και η Ελληνική Επιτροπή για την UNESCO θέτουν το προσφυγικό στο επίκεντρο της ατζέντας τους και στοχεύουν μέσω πολύπλευρων δράσεων, σε συνεργασία με το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής, δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, να εργαστούν συστηματικά για τη φροντίδα, την κάλυψη των αναγκών, τη στήριξη και την εκπαίδευση των προσφύγων με έμφαση στις γυναίκες.


Σχόλια